هنر گلدوزی هنر آراستن و تزئین پارچه‌های مختلف به وسیله دست و یا چرخ خیاطی است؛ اما گلدوزی با دست قدمتی دیرینه دارد و به عنوان روش اصلی و اصیل انجام این هنر شناخته می‌شود. وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست در چندین وسیله ساده و ابتدایی مانند نخ، سوزن و پارچه خلاصه می‌شود که با تهیه انواع مخصوص آن ها به راحتی می‌توانید گلدوزی را شروع کنید. هنر گلدوزی دارای روش‌های دوخت متعددی است که هریک از آن ها به شیوه خاصی بر روی پارچه اجرا می‌شوند و الگوی مختص به خود را دارند؛ گلدوزی برزیلی یکی از رایج‌ترین روش‌های دوخت در گلدوزی است که با نام‌های دیگری همچون گلدوزی برجسته یا سه بعدی نیز شناخته می‌شود. از گلدوزی برزیلی برای دوخت گل‌های برجسته استفاده می‌شود که خروجی آنها بر روی پارچه بسیار چشم نواز و زیبا خواهد شد. شما می‌توانید انواع کیف چرم دست‌دوز را از تک آرینا خرید کنید.
در مقالات پیشین درباره این هنر و وسایل مورد نیاز گلدوزی برزیلی آشنا شدیم و در این مقاله به معرفی وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست یا گلدوزی پایه می‌پردازیم و شما را با ابزار گلدوزی بر روی پارچه آشنا خواهیم کرد. بنابراین اگر به این هنر فاخر و قدیمی علاقه مند هستید تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
ابزار و وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست
همانطور که اشاره کردیم، وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست ابزار و وسایل ساده‌ای هستند که به راحتی می‌توانید آنها را تهیه کنید. در واقع وسایل گلدوزی با وسایل خیاطی مشترک هستند اما برای اجرای برخی طرح‌ها و مدل‌های خاص بر روی پارچه به نخ‌ها و سوزن‌های مخصوصی نیاز دارید و نمی‌توانید آنها را با استفاده از نخ و سوزن ساده خیاطی بر روی پارچه بدوزید. در این بخش تمامی وسایل موردنیاز گلدوزی با دست را به همراه ویژگی‌های آنها به شما معرفی می‌کنیم.
ابزار گلدوزی با دست شامل:
![گلدوزی با دست روی پارچه]()
نخ گلدوزی
نخ یکی از مهم‌ترین وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست محسوب می‌شود که تاثیر بسزایی بر زیبایی و ظرافت نهایی طرح شما بر روی پارچه خواهد داشت. جنس نخ مورد استفاده برای گلدوزی بسیار حائز اهمیت است زیرا اگر جنس نخ مرغوبیت و کیفیت کافی را نداشته باشد، طرح‌های شما به خوبی بر روی پارچه دوخته نمی‌شوند و ممکن است با یک مرتبه شستشو از بین بروند و یا به پارچه شما رنگ بدهند. نخ‌های گلدوزی دارای انواع مختلفی همچون نخ معمولی، نخ فانتزی، نخ لطیف، نخ ابریشمی، نخ رویی و زیر و همچنین نخ نامرئی هستند که برای اجرای طرح‌های مختلف بر روی پارچه انتخاب می‌شوند.
نخ معمولی برای استفاده در اکثر آثار گلدوزی مناسب است و از جنس پنبه براق تهیه می‌شود؛ این نوع نخ برای دوخت‌های ساده و ابتدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار پرکاربرد است.
نخ ابریشمی برای کار بر روی پارچه‌هایی با بافت‌های نازک و ظریف استفاده می‌شود که جنس آن نیز براق است و بر روی پارچه‌های مختلف درخشش خاصی دارد.
نخ لطیف از شش رشته ساخته می‌شود که می‌توانید آنها را از یکدیگر جدا کنید و بر روی پارچه‌های ریز بافت استفاده نمایید.
نخ نامرئی دارای جنس نایلونی است که در رنگ‌های روشن و دودی تولید می‌شود و معمولا با نخ‌های دیگر ترکیب شده و جلوه خاصی به طرح‌های گلدوزی شما می‌بخشد. این نخ همچنین برای مروارید دوزی و قسمت‌هایی از پارچه که نمی‌خواهید نخ شما دیده شود نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پارچه مناسب گلدوزی
پارچه یکی دیگر از وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست است که انتخاب نوع پارچه به طرح مورد نظر و سلیقه شما بستگی دارد. اما پارچه‌های ساده و فاقد طرح و نقش بهترین پارچه های مخصوص گلدوزی هستند که هنر و ظرافت شما در گلدوزی را به خوبی نمایش می‌دهند. پارچه‌های نخی، کتان، شانتون و مخمل از جمله پارچه‌های رایج برای گلدوزی شناخته می‌شوند که طرح‌های مختلف بر روی آنها به خوبی اجرا می‌شود.
![سوزن گلدوزی برزیلی]()
سوزن گلدوزی
سوزن یکی دیگر از لوازم و ابزار گلدوزی است که دارای انواع مختلفی بوده و هر نوع آن نیز برای دوخت طرح بر روی پارچه‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع سوزن گلدوزی شامل:
سوزن ژوردوزی: این نوع سوزن دارای نوک گرد است و برای گلدوزی بر روی پارچه‌های دارای بافت لطیف، پارچه‌های کتان و ارگانزا استفاده می‌شود.
سوزن سرسیاه یا سرسوخته: از این نوع سوزن برای گلدوزی بر روی پارچه‌های حریر، استرچ، کرپ و پارچه کشباف استفاده می‌شود.
سوزن سه گوش: این سوزن دارای نوک تیز است و برای دوخت بر روی پارچه‌های چرم جیر بسیار مناسب بوده و به راحتی در آنها فرو می‌رود.
سوزن دوقلو: این نوع سوزن همانطور که از نام آن پیداست دارای دو سر است که برای دوخت دو ردیفه همزمان بر روی پارچه‌های نخی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
![کارگاه گلدوزی چوبی]()
کارگاه گلدوزی
کارگاه گلدوزی نیز یکی دیگر از وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست است که استفاده از آن باعث می‌شود تا طرح‌های مورد نظر خود را بسیار راحت‌تر و تمیزتر بر روی پارچه بدوزید. کارگاه گلدوزی دارای ابعاد و اشکال مختلفی همچون دایره‌ای، بیضی و مستطیلی است که از جنس پلاستیک و چوب ساخته می‌شود. اما کارگاه چوبی دارای استحکام بیشتری است و پارچه شما را کاملا صاف و کشیده نگه می‌دارد. روش استفاده از کارگاه گلدوزی بدین صورت است که ابتدا پیچ و مهره موجود بر روی بالی حلقه کارگاه را شل کرده و سپس حلقه‌های داخلی و خارجی از یکدیگر جدا کنید. حال حلقه داخلی کارگاه را زیر سطح کار قرار دهید و پارچه را طوری بر روی آن بگذارید تا الگوی طرح دقیقا در وسط حلقه قرار گیرد. حال باید پیچ حلقه خارجی را شل کنید و آن را بر روی حلقه داخلی قرار دهید تا به خوبی بر روی یکدیگر قرار گیرند و سپس پیچ حلقه را کمی سفت کنید. حالا به آرامی پارچه خود را بکشید تا قسمت‌های اضافی آن از حلقه‌ها خارج شود و طرح گلدوزی شما دقیقا در وسط قرار گیرد. پس از قرار گرفتن پارچه در وضعیت دلخواه، پیچ حلقه را کاملا سفت کرده و گلدوزی را آغاز کنید.
![قیچی گلدوزی]()
قیچی گلدوزی
قیچی نیز یکی دیگر از لوازم گلدوزی با دست است که مهم‌ترین ویژگی یک قیچی خوب، داشتن تیغه‌های تیز و برّنده برای برش نخ و پارچه است. قیچی مناسب برای گلدوزی نیز دارای انواع مختلفی است که هریک از آنها کاربرد خاص خود را دارند. انواع مختلف قیچی گلدوزی شامل:
قیچی متوسط یا معمولی: از قیچی معمولی برای برش پارچه استفاده می‌شود.
قیچی سرکج: قیچی سرکج برای دابلر کردن پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قیچی نوک تیز: قیچی نوک تیز برای چیدن سر نخ‌های استفاده شده در گلدوزی کاربرد دارد.
قیچی دالبر: این قیچی به عنوان کاربردی‌ترین قیچی برای انجام گلدوزی شناخته می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید پارچه خود را به حالت زیگزاکی برش بزنید تا از ریش ریش شدن آن جلوگیری نمایید.
لایه گلدوزی
لایی از دیگر وسایل موردنیاز گلدوزی با دست است که نوعی لایه چسبنده از جنس‌های مختلف بوده و برای تمیزی و ظرافت بیشتر کار در زیر پارچه گلدوزی شده چسبانده می‌شود. لایه گلدوزی دارای انواع مختلفی همچون لایی چسب معمولی، لایی چسب کاغذی، لایی چسب پارچه‌ای، زانفیکس، لایی ارگانزا و غیره است که با حرارات اتو بر روی پارچه چسبانده می‌شوند.
![گلدوزی برزیلی]()
کاربن گلدوزی
کاربن نیز آخرین ابزار مورد نیاز گلدوزی با دست است که برای انتقال طرح بر روی پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته برخی افراد برای انجام این کار به جای کاربن از مداد خیاطی و یا خودکار پاک شونده استفاده می‌کنند.
جمع بندی
همانطور که خواندید وسایل مورد نیاز گلدوزی با دست همان ابزار اولیه خیاطی است که نمونه‌های ساده و اولیه آنها معمولا در هر خانه‌ای وجود دارد. اما برخی از مدل‌های آنها که برای دوخت طرح‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند را باید از فروشگاه‌های مخصوص لوازم گلدوزی و خیاطی خریداری کنید. با تهیه این لوازم می‌توانید پارچه‌های ساده رومیزی، کوسن، روبالشتی و حتی لباس را با طرح‌های دلخواه خود تزئین کنید.